Bilinçli Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi (MBCT), farkındalık meditasyonu ile bilişsel davranışçı terapinin birleşiminden oluşan bütüncül bir yaklaşımdır. 1990'lı yıllarda Zindel Segal, Mark Williams ve John Teasdale tarafından geliştirilmiştir. Özellikle tekrarlayan depresyonla mücadele eden bireyler için etkili bir yöntem olarak tanımlanır.
MBCT'nin temel felsefesi, bireyin zihninde beliren düşünceleri ve duyguları yargılamadan, o an fark ederek gözlemleyebilmesi üzerine kuruludur. Bu sayede kişi, otomatik tepkiler yerine daha bilinçli ve sağlıklı tepkiler geliştirebilir.
Genellikle sekiz haftalık grup seanslarından oluşur. Bu süreçte nefes çalışmaları, vücut tarama meditasyonu, dikkatli hareket egzersizleri ve farkındalık pratikleri öğretilir. Ayrıca bireyler, olumsuz düşünce kalıplarını tanıma ve bunlara karşı alternatif, gerçekçi düşünceler geliştirme konusunda desteklenir.
MBCT'nin depresyonun nüksetmesini önlemede ve kaygı bozuklukları, stres, bağımlılık gibi diğer ruhsal sorunların yönetiminde etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Katılımcılar daha fazla duygusal denge, stresle başa çıkma gücü ve iç huzur bildirirler.
Bu yaklaşım günümüzde okullarda, aile sağlığı merkezlerinde ve işyerlerinde de uygulanmaktadır. MBCT, zihinsel sağlıkla ilgili farkındalığı artıran, bireyleri kendi iç süreçlerini daha sağlıklı yönetmeye teşvik eden güçlü bir araçtır.
