Şefkat odaklı terapi (CFT), 1990’larda Paul Gilbert tarafından geliştirilen yenilikçi bir psikoterapi yaklaşımıdır. CFT, bilişsel davranışçı terapinin temelleri üzerine inşa edilmiştir ancak öz-şefkat ve başkalarına şefkat göstermeyi vurgulayarak duygusal düzenlemeyi güçlendirir. Temel varsayım, birçok ruhsal sıkıntının kendine yönelik sert eleştiri ve utanç duygusundan kaynaklandığıdır.
CFT, beynin üç ana sistemine odaklanır: tehdit ve uyarı sistemi, motive edici ödül sistemi ve sakinleştirici şefkat sistemi. Çoğu kişi travma, stres veya kronik kaygı nedeniyle tehdit sistemini sürekli aktif tutar. CFT, kas gevşetme, nefes egzersizleri ve odaklı meditasyonlarla şefkat sistemini güçlendirerek bu dengesizliği düzeltmeyi amaçlar.
Terapi süreci genellikle şu aşamalardan oluşur: önce psiko-eğitim ile stres tepkileri ve şefkat sisteminin biyolojisi anlatılır. Ardından rehberli imgeleme teknikleriyle danışan, kendine veya güvenli bir imgesine şefkat göstermeyi içselleştirir. Bu süreçte mantra kullanımı, nazik nefes alışverişi ve beden farkındalığı egzersizleri ön plandadır.
CFT’de danışanlar içlerindeki “iç ses” üzerine çalışır. Sert, yıkıcı içeleştirilmiş eleştirileri fark eder ve bu eleştirileri nazik, destekleyici içsel diyaloglarla değiştirir. Örneğin, “Yetersizim” inancını, “Elimden gelenin en iyisini yapıyorum ve bu yeterli” şeklinde dönüştürürler.
Bilişsel yeniden yapılandırma araçlarıyla danışanlar, otomatik olumsuz düşüncelerini belirler ve bunları daha gerçekçi ve şefkatli alternatiflerle test eder. Günlük yaşam testleri ve davranış deneyleri sayesinde şefkatin etkisi ölçülür ve güçlendirilir.
CFT, öz-şefkat geliştirmede rehberli meditasyon kasetleri, seslendirilmiş görseller ve şefkat odaklı beden tarama etkinlikleri kullanır. Bu uygulamalar düzenli olarak yapıldığında beyin bağlantılarında ve duygusal regülasyonda olumlu değişiklikler ortaya çıkar.
Araştırmalar, CFT’nin öz-eleştiri, utanç, kaygı bozuklukları ve depresyona karşı etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca travma sonrası stres bozukluğu ve kronik ağrı çekiminde de olumlu sonuçlar bildirmiştir.
Seanslar genellikle 60 dakika sürer ve bireysel veya grup ortamında düzenlenebilir. Grup çalışmaları, katılımcıların birbirine destek olmasını ve ortak şefkat deneyimlerini paylaşmasını sağlar.
Uzman CFT terapistleri, Compassionate Mind Foundation gibi kurumlardan eğitim alır ve düzenli süpervizyon ile buradaki etik ve profesyonel standartları sürdürür.
Sonuç olarak, şefkat odaklı terapi, hem zihinsel hem de bedensel düzeyde stres yönetimini geliştirir ve bireylerin kendileriyle daha nazik bir ilişki kurmasına yardımcı olur. Bu da yaşam kalitesinin artmasını ve duygusal dayanıklılığın güçlenmesini sağlar.
