Psikiyatr, tıp fakültesi mezunu olup en az dört yıl uzmanlık eğitimi almış, akıl sağlığı bozukluklarının tanı, tedavi ve önlenmesinde yetkin doktordur. Diğer ruh sağlığı profesyonellerinden farkı, reçete yazma ve tıbbi tedavi uygulama yetkisidir. Dopamin yolları, inflamatuar sitokinler, genetik polimorfizmler ile travmatik yaşam öyküsünü aynı klinik çerçevede değerlendirir.
Günlük akış: Sabah 08:00 vizit – gece ajitasyonu, yeni başlanan klozapin yan etkisi, lityum düzeyi. Poliklinikte 9:30 – OKB için ERP + SSRI titrasyonu; 10:15 – şizofreni remisyonunda LAI enjeksiyon; 11:00 – bipolarda quetiapin kaldırılıp lamotrijin başlanması. Öğleden sonra EKT seansı: anestezi ekibi, EEG izleme, stimulus ayarı; takiben rTMS depresyon protokolü. Akşam – klinik araştırma toplantısı, ketamin infüzyon çalışmasının ara analiz verileri.
Tanı & değerlendirme: SCID‑5, YMRS, PANSS, BPRS, MOCA; somatik tarama: tiroid, B12, prolaktin, QTc. Depresyon tanısı koyarken uyku apne ve steroid kullanımı dışlanır; psikozda serum beyin antikorları (anti‑NMDA) istenir.
Tedavi araçları: Antidepresan (SSRI, SNRI, NaSSA), antipsikotik (tipik/atipik), duygudurum düzenleyici (lityum, valproat), anksiyolitik (benzodiazepin), uyarıcı (metilfenidat). İlaç dışı: Bilişsel Davranışçı Terapi, EMDR, MBCT, Aile Terapisi. Dirençli vakada ECT, ketamin hızlı infüzyon, transkraniyal manyetik stimülasyon, vagus sinir uyarımı. Tedavi izleminde measurement‑based care (PHQ‑9, GAD‑7) ve serum düzeyleri.
Takım çalışması: Psikolog (psikoterapi), psikiyatri hemşiresi (yan etki izlemi), sosyal hizmet uzmanı (konut, gelir), aile hekimi (somatik komorbidite). Psikiyatr; farmakoloji orkestrasyonu, güvenlik planı ve uzun vadeli iyileşme patikasını yönetir.
Bilim & inovasyon: NMDA antagonisti esketamin, psilosibin asiste terapi, dijital fenotipleme, yapay zeka ile intihar risk skorlama. Veriler Nature Neuroscience’ta yayımlanır, kılavuzlar (TAPD, APA) güncellenir.
Eğitim yolu: 6 yıl tıp, 18 ay intörnlük, TUS, 4 yıl uzmanlık, rotasyon: acil + adli + çocuk + geriyatri + AMATEM + EKT. Yıllık 50 CME, performans dosyası, klinik beceri sınavı. Yan dal: çocuk‑ergen, adli, geriyatri, bağımlılık, konsultasyon‑liaison.
Ne zaman psikiyatr? Dirençli depresyon, bipolar atak, psikotik atılım, yüksek intihar riski, gebelik + antipsikotik yönetimi, nörolojik hastalıkla karmaşık komorbidite. Psikiyatr kapsamlı biyopsikososyal bakışla ilaç + terapi + sistem koordinasyonunu bütünleştirir.
