Adleriaanse psychologie, vaak aangeduid als Individuele Psychologie, is een humanistische benadering die de uniciteit en sociale verbondenheid van elk individu centraal stelt. Ontwikkeld door de Oostenrijkse psychiater Alfred Adler aan het begin van de twintigste eeuw, richt deze stroming zich op zowel persoonlijke groei als het bevorderen van sociale interesse.
Een belangrijk uitgangspunt van Adler is dat mensen streven naar een gevoel van eigenwaarde door het overwinnen van gevoelens van minderwaardigheid. Dit kan voortkomen uit vroege ervaringen of ontwikkelingsstadia, maar door inzicht te krijgen in persoonlijke overtuigingen en leefstijlkeuzes, kunnen cliënten leren deze op constructieve wijze te transformeren.
Adleriaanse therapeuten voeren een zogenoemde leefstijlbeoordeling uit om te ontdekken welke waarden, doelen en gedragingen een cliënt heeft ontwikkeld. Door samen met de cliënt het privédoel en de sociële doelen te onderzoeken, ontstaat er een helder beeld van belemmerende patronen en mogelijkheden voor verandering.
In de behandeling speelt sociale interesse een cruciale rol. Dit concept beschrijft de aangeboren drang om bij te dragen aan de gemeenschap en anderen te ondersteunen. Door het versterken van empathie en samenwerking, bevordert men niet alleen persoonlijk welzijn, maar ook de kwaliteit van sociale relaties.
Aanmoediging vormt een kerntechniek binnen de Adleriaanse therapie. De therapeut helpt cliënten om hun eigen kracht en talenten te erkennen, waardoor zelfvertrouwen en motivatie toenemen. Dit gebeurt via gerichte feedback, positieve reflecties en het creëren van haalbare tussendoelen.
Adler benadrukte ook het belang van doelgerichte actie. Samen met de cliënt worden concrete, haalbare stappen geformuleerd om nieuwe gedragsgewoonten te ontwikkelen. Dit bevordert niet alleen persoonlijke effectiviteit, maar ondersteunt ook een zinvol en doelgericht leven.
Deze benadering is toepasbaar in individuele en groepssessies. In groepen ontstaan krachtige groepsdynamieken waarin leden elkaar versterken en nieuwe perspectieven ontdekken. Adleriaanse principes worden ook gebruikt in opvoeding, onderwijs en organisatieontwikkeling, waarbij het stimuleren van verantwoordelijkheid en samenwerking centraal staat.
