Een ergotherapeut – in Nederland formeel geregistreerd in het BIG‑register – is een zorgprofessional die mensen helpt zinvolle dagelijkse handelingen weer uit te voeren wanneer ziekte, beperking of ouderdom daartussen komt. Waar de fysiotherapeut spierkracht traint, focust de ergotherapeut op de praktische vertaalslag: tandenpoetsen met één hand na een CVA, weer leren koken met verminderde ademcapaciteit of een prikkelarm schoolbureau inrichten voor een kind met autisme. De benadering is occupation‑centred: ‘occupations’ zijn alles wat we doen om onszelf te verzorgen, te werken en onze vrije tijd in te vullen.
Elke behandeling start met een top‑down analyse. De ergotherapeut vraagt: “Welke activiteiten geven u betekenis?” en vult een Canadian Occupational Performance Measure in om prioriteiten en belemmeringen te scoren. Daarna volgt een bottom‑up onderzoek van motorische, cognitieve en sensorische functies. Een artrosepatiënt krijgt bijvoorbeeld grijpkrachtmeting, maar ook coaching om energiemanagement toe te passen in huishoudenstaken. De cliënt is mederegisseur: doelen worden SMART geformuleerd, zoals “binnen drie weken zelfstandig sokken aantrekken zonder hulpmiddel” of “per schooldag twee geconcentreerde lesuren volhouden”.
Interventies zijn breed en creatief. Activiteitstraining herhaalt en hakt handelingen in micro‑stappen zodat neuroplasticiteit benut wordt. Aanpassingen (hulpmiddelen, splints, drempelhulpen) compenseren blijvende beperkingen. Omgevingsmodificatie transformeert keukenkastjes, werkplek of klaslokaal voor ergonomie en prikkelbalans. Educatie & coachen betrekt mantelzorger, werkgever of leerkracht; samen vormen zij een ondersteunend ecosysteem.
Naast klinisch werk dragen ergotherapeuten bij aan preventie en inclusie. In bedrijven ontwerpen zij ‘healthy office’‑programma’s om RSI en burn‑out te voorkomen. Gemeentelijke projecten focussen op valpreventie bij 65‑plussers: thuisbezoeken, oefencursussen en advies over verlichting en antislip. In revalidatieonderzoek testen ergotherapeuten slimme sensoren en VR‑games waarmee patiënten hun dagelijkse handelingen veilig kunnen oefenen.
Het opleidingstraject omvat een vierjarige hbo‑bachelor Ergotherapie met 1000 uur stage, gevolgd door levenslange nascholing. Specialisaties—pediatrie, handtherapie, arbeid & re‑integratie, neurologie—vragen extra certificering en intervisie. Evidence‑based practice is verplicht: iedere 5 jaar herregistratie met portfolio, literatuurreviews en kwaliteitsprojecten.
Wanneer een ergotherapeut inschakelen? • Na CVA, MS of Parkinson om ADL‑zelfstandigheid te herwinnen. • Bij chronische pijn of vermoeidheid om activiteiten duurzaam te doseren. • Voor kinderen met ontwikkelingsstoornissen zodat zij schrijven, spelen en plannen beter leren. • Bij werkhervatting na een burn‑out om taken op te bouwen. De ergotherapeut verbindt wetenschap, creativiteit en menselijkheid, zodat ‘gewoon meedoen’ weer mogelijk wordt.
