Een Marriage & Family Therapist (MFT) is een masteropgeleide systeemtherapeut die relationele patronen ziet als de sleutel tot zowel psychische klachten als herstel. In een systeemgerichte praktijk gaat het niet om ‘wie de schuld heeft’, maar om hoe interactielussen – negatieve sentimenten, vermijding, escalatie – het lijden voeden. De MFT luistert naar wat er gezegd wordt én naar de stiltes ertussen, naar lichaamstaal, coalitievorming en generatiespanningen. Een conflictsituatie tussen partners bijvoorbeeld wordt bekeken in de context van hechtingsstijlen, familiescripts en sociale stressoren zoals werkdruk of migratie. Daardoor kan een ogenschijnlijk simpele ruzie over huishoudelijke taken blijken te gaan over gewaardeerd worden, autonomie of intergenerationeel trauma.
Een behandeltraject begint met een uitgebreide intake waarin de MFT een genogram tekent om drie generaties in kaart te brengen, de levenscyclusfase van het gezin bepaalt (jonge kinderen, ‘empty nest’, samengestelde gezinnen), en circulaire vragen stelt (“Wat doet u als uw partner zich terugtrekt?”). Doelen worden SMART geformuleerd: “Binnen drie maanden de frequentie van kritiek–verdediging‑escalaties halveren”; “Elke week minstens twee gedeelde positieve ervaringen vastleggen in een relatie‑logboek”. De therapeut werkt contractmatig: iedereen in het systeem committeert zich aan huiswerk, reflectie en veiligheid.
De MFT put uit een breed palet aan evidence‑based modellen. Emotionally Focused Therapy maakt verborgen hechtingsbehoeften expliciet en transformeert negatieve interactiecycli in responsiviteit en verbondenheid. Structurele familietherapie herstructureert hiërarchieën en grenzen (ouders op één lijn, kinderen in de kindpositie). Narratieve therapie externaliseert problemen – “de woede” – zodat partners samen tegen het probleem kunnen staan in plaats van tegen elkaar. Bij complexe trauma’s combineert de MFT traumagerichte cognitieve gedragstherapie of EMDR met systeeminterventies, omdat individuele flashbacks vaak getriggerd worden door relationele cues.
Cultuursensitief werken is essentieel. Een MFT onderzoekt hoe genderrollen, religie, collectivistische versus individualistische waarden en migratie‑ervaringen het probleemkleur geven. Taalbarrières worden overbrugd met tolken, metafoor‑rijke interventies en visuele tools zoals emotiekaarten. Voor LGBTQIA+ koppels ligt de focus op minderheidsstress, coming‑out‑dynamiek en gekozen familie. Bij samengestelde gezinnen (stiefouders) integreert de MFT het Stepfamily Roadmap: eerst veilige co‑parenting, dan stapsgewijze hechting.
Een MFT‑opleiding in Nederland bestaat doorgaans uit een master klinische psychologie of orthopedagogiek, gevolgd door een post‑master traject Systeemtherapie (vier jaar, 1600 opleidingsuren). Daarbij horen minimaal 600 cliënturen, 200 supervisie‑uren en eigen leertherapie. Permanente educatie (24 PE‑punten per jaar) bestrijkt thema’s als digitale relatietools, partnergeweldscreening, polyamorie en interculturele mediation. De MFT registreert zich bij de NVRG en onderschrijft de gedragscode: vertrouwelijkheid, transparantie, informed consent en gedwongen melding bij (kinder)misbruik.
Indicaties: terugkerende relatieconflicten, ontrouw, seksualiteitsproblemen, echtscheiding of hernieuwde samensmelting, ouder‑kind vervreemding, zorg voor een chronisch ziek gezinslid, traumatische gebeurtenissen (verlies, migratie, oorlog) en psychosomatische klachten die verergeren binnen een bepaalde interactiepatroon. Door interacties te herstructureren, emoties te reguleren en betekenis te heronderhandelen, helpt de MFT het systeem om van probleemoverleving naar gezamenlijke veerkracht en groei te bewegen.
